Niedobór żelaza

Niedobór żelaza to częsta dolegliwość, mimo iż żelazo jest jednym z najpowszechniejszych pierwiastków na ziemi i odgrywa znaczącą rolę w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Jak zapobiegać niedoborom żelaza i skutecznie uzupełnić jego poziom? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz właśnie w tym artykule.

Niedobór żelaza – jakie funkcje  peÅ‚ni w organizmie żelazo?

Żelazo stanowi integralną część wielu protein i enzymów odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. U ludzi odpowiada głównie za funkcjonowanie białek transportujących tlen, reguluje także wzrost i namnażanie komórek ciała. Niedobór żelaza znacznie zmniejsza transport tlenu do komórek, skutkując chronicznym zmęczeniem, apatią i obniżoną odpornością.

Ponad dwie-trzecie żelaza, które znajduje siÄ™ w ludzkim organizmie, znaleźć można w hemoglobinie – wystÄ™pujÄ…cym w czerwonych krwinkach biaÅ‚ku przenoszÄ…cym tlen do tkanek. PozostaÅ‚e żelazo stanowi część mioglobiny (biaÅ‚ka zapewniajÄ…cego zaopatrzenie w tlen tkanki mięśniowej) oraz enzymów uczestniczÄ…cych w istotnych reakcjach biochemicznych.

Niedobór żelaza – powody, objawy, grupy ryzyka…

WedÅ‚ug Åšwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) niedobór żelaza to najczęściej wystÄ™pujÄ…ce zaburzenie diety – szacuje siÄ™, że może on dotyczyć nawet 80% populacji. Nawet prowadzÄ…c racjonalnÄ… i zbilansowanÄ… dietÄ™ nie jest Å‚atwo zapewnić sobie odpowiedniÄ… dawkÄ™ tego pierwiastka.

Wpływ na niedobór żelaza w diecie ma sposób przygotowania potraw jak i niska wchłanialność żelaza. Aby zwiększyć jego przyswajalność należy zastąpić tradycyjne gotowanie gotowaniem na parze oraz pamiętać, że żelazo wchłania się nawet pięciokrotnie lepiej w obecności witaminy C.

Objawy niedoboru żelaza to przede wszystkim zmÄ™czenie, apatia i spadek siÅ‚ witalnych organizmu powodowany przez sÅ‚abe zaopatrzenie tkanek w tlen. NastÄ™puje również widoczny spadek odpornoÅ›ci na choroby. Znacznie pogarszajÄ… siÄ™ także możliwoÅ›ci intelektualne – uważa siÄ™, iż prawidÅ‚owy poziom żelaza odgrywa znacznÄ… rolÄ™ w funkcjonowaniu ukÅ‚adu nerwowego, a niedobór żelaza może spowodować ograniczenie zdolnoÅ›ci analitycznego myÅ›lenia. Zaburzenia pamiÄ™ci, spadek koncentracji i zmniejszona odporność na stres to również czÄ™sty objaw wywoÅ‚ywany przez niedobór żelaza.

Niedobór żelaza wpÅ‚ywa niekorzystnie także na kondycjÄ™ skóry, wÅ‚osów i paznokci – cera jest blada, wÅ‚osy Å‚amliwe, a paznokcie rozdwajajÄ… siÄ™ i pojawiajÄ… siÄ™ na nich charakterystyczne biaÅ‚e plamki.

Najbardziej charakterystycznym, choć nie najczÄ™stszym objawem niedoboru żelaza jest tzw. Å‚aknienie spaczone – niepohamowany apetyt na produkty nie zaliczane do pokarmów, takie jak kreda, krochmal, lód, tynk…

Do grup narażonych na niedobór żelaza zaliczają się:

• osoby na diecie
• weganie, wegetarianie, oraz osoby spożywajÄ…ce niewiele miÄ™sa
• osoby intensywnie uprawiajÄ…ce sport i pracujÄ…ce fizycznie
• kobiety po menopauzie
• kobiety w ciąży

To właśnie kobiety stanowią grupę najczęściej narażoną na niedobór żelaza: w wyniku comiesięcznej menstruacji, znaczne porcje tego pierwiastka wydalane są poza organizm, i nawet zbilansowany jadłospis i zdrowy tryb życia mogą nie dać rady uzupełnić jego poziomu.

Niedobór żelaza wystÄ™puje czÄ™sto u osób dojrzaÅ‚ych – wraz z wiekiem maleje przyswajalność żelaza, dlatego też osoby po czterdziestce powinny regularnie monitorować jego poziom we krwi i zapobiegać ewentualnym niedoborom.

Niedobór żelaza – jak sobie pomóc

Jak już wspominałem, niełatwo jest uzupełnić niedobór żelaza za pomocą codziennej diety. Najlepszym źródłem tego pierwiastka są podroby, chude czerwone mięso, ostrygi i zielone warzywa.

Należy pamiętać, że żelazo pochodzenia roślinnego jest wchłaniane przez organizm w bardzo niewielkim stopniu.

Dostarczając żelazo do organizmu nie wolno zapomnieć o tym, że jego najlepszym towarzyszem jest witamina C. Nie tylko znacznie ułatwia jego przyswajalność ale także broni przed wolnymi rodnikami.

Czyste żelazo utlenia siÄ™ powodujÄ…c powstanie szkodliwych wolnych rodników (tzw. stres oksydacyjny), siejÄ…cych spustoszenie w organizmie. DziÄ™ki obecnoÅ›ci antyoksydantów (np. witaminy C, czy bioflawonoidów roÅ›linnych) proces utleniania zostaje zahamowany, a atak wolnych rodników – powstrzymany.

Niedobór żelaza – ostrożnie z używkami

Dbając o prawidłowy poziom żelaza we krwi, należy szczególnie dokładnie przyjrzeć się codziennej diecie, gdyż w normalnym jadłospisie znaleźć można całą gamę produktów drastycznie obniżających bioprzyswajalność żelaza. Do pokarmów takich zaliczane są, tak zdrowe i polecane przecież, produkty zbożowe z pełnego przemiału. Niestety zawierają one tzw. związki fitynowe, które praktycznie uniemożliwiają wchłanianie żelaza.

WchÅ‚anianie żelaza hamuje także biaÅ‚ko mleka (kazeina) oraz zwiÄ…zki fosforanowe wystÄ™pujÄ…ce w żółtkach jaj. Kawa, herbata czy kakao także wzmagajÄ… niedobór żelaza – zawarte w nich zwiÄ…zki polifenolowe (np. kofeina) ograniczajÄ… biodostÄ™pność tego cennego mineraÅ‚u. Dlatego też przy niedoborze żelaza nie należy popijać posiÅ‚ków tymi napojami – zdecydowanie lepsza bÄ™dzie woda mineralna, czy naturalne soki warzywne i owocowe.

Aby poprawić podaż żelaza warto do każdego posiÅ‚ku doÅ‚Ä…czyć choćby trochÄ™ Å›wieżych warzyw i owoców – dziÄ™ki zawartoÅ›ci folianów, sorbitolu i fruktozy skutecznie pomagajÄ… zwalczać niedobór żelaza.

Można też pomyśleć o zastosowaniu suplementów diety:

Niedobór żelaza – jak najskuteczniej uzupeÅ‚nić jego poziom?



Iron Plus 100 tabl.

Cena klubowa: 39,00 zÅ‚ Cena Detaliczna: 52,00 zÅ‚ Punkty Bonusowe (PB): 85,0 Punkty Handlowe (PH): 36,0 Punkty Elite: 0,0

Piśmiennictwo:

Dietary Supplement Information Fact Sheet: Iron; Office of Dietary Supplements

Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej;  red. prof. dr. hab. med. Władysław  Traczyk

http://bodyandhealth.canada.com/condition_info_details.asp?disease_id=274

Iron; Ohio State University Extension Fact Sheet.